Drogredenen herkennen en weerleggen
Argumenten, vaak helpend voor de inhoud en de kwaliteit van besluiten. Wanneer er in een gesprek valide argumenten naar voren gebracht worden, passend bij het onderwerp, is het natuurlijk de moeite om daarop in te gaan. Soms echter wordt een argument ingebracht dat je afleidt van de zaak waar het om gaat. Het kan zomaar zijn dat het gaat om een drogreden. Een drogredenering is een vals argument dat wel aannemelijk lijkt. Het gevaar is dat we ons in een gesprek of bij het nemen van een besluit door valse argumentatie laten leiden. Een beetje bewustzijn op drogredenen en tips vanuit de wondere wereld van het debatteren kan dus vast geen kwaad. Een overzicht van de meest voorkomende drogredeneringen en hoe je daarmee om kan gaan:
Persoonlijke aanval is een uiting gericht op het kwetsen of monddood maken van de ander. ‘Zo ben jij gewoon’ of de omgekeerde persoonlijke aanval: ‘maar ik werk hier al tien jaar…’
Tip: Negeren of kort benoemen als het je echt raakt. Vooral niet in de verdediging gaan maar de aandacht verleggen naar de inhoud waar je echt over wilt spreken.
Stroman is een drogreden waarbij niet het werkelijke standpunt van de tegenstander weerlegt word maar een (karikaturale) variant hiervan. Reageert iemand met ‘Wat je eigenlijk zegt is…’ let dan goed op of het vervolg klopt en jouw punt niet verdraaid wordt.
Tip: Verhelderen wat het werkelijke standpunt is ‘Nee dat heb ik niet gezegd, wat ik wel zeg/zei is…’
Drogreden van traditie stelt dat als iets in het verleden zo gedaan is dit ook een geldig argument is om het weer op die wijze te doen. ‘We doen het altijd al zo…’ of ‘We hebben nooit online gewerkt, dus dat kan gewoon niet’.
Tip: In het geval van een drogreden van de historie kun je gewoon toegeven aan de ander. De neiging zal zijn het gevecht aan te gaan over het verleden, of het wel of niet goed was op die manier. De aandacht verleggen naar de wenselijkheid van wat er nu is en wat dat voor vervolg vraagt is vaak effectiever. ‘Klopt we hebben nooit online gewerkt, op dit moment is het alleen noodzakelijk om dat wel te doen.’
Bewijslast verschuiven, hierbij gaat het om het noemen van een standpunt zonder argumenten of bewijs. ‘Het is een slecht idee’.
Tip: De neiging die veel mensen hebben is zelf bewijzen dat wat ze zeggen wel klopt, dan ben jij hard aan het werk. Effectiever is om de bewijslast terug te leggen. ‘Waarom vind je dat?’ ‘Kun je dat toelichten?’
Vals dilemma is een valse tweedeling waarbij twee alternatieven voorgesteld worden als de enige mogelijkheden terwijl er in werkelijkheid nog anderen zijn. ‘Of we gaan nu innoveren of we gaan failliet’.
Tip: Niet kiezen! Er zijn altijd meer opties dus zorg dat je niet zomaar in de keuze van een ander gedrukt wordt.
Autoriteitsdrogreden is ten onrechte beroep doen op een autoriteit. ‘Uit het rapport blijkt dat het moet’
Tip: Doorvragen. Het kan natuurlijk zijn dat het een degelijk rapport is, dan is het wel van belang dat je weet of dit klopt en passend is voor de situatie. Logisch is dus om te vragen: Wat zijn de belangrijkste argumenten in het rapport?
Uitvoeringsblokkade is een uitspraak gericht op de praktische uitwerking van een plan. ‘Geen tijd, geen geld, geen capaciteit.
Tip: Leg de focus op de wenselijkheid van het plan. Terug naar het probleem dat je wil oplossen en toetsen of de ander dit ook ervaart. ‘Even los van de kosten, vind je het belangrijk om…?’ Zo maak je van je tegenstander een medestander.
De kernboodschap van omgaan met drogredenen is: Alles wat je aandacht geeft dat groeit. Weet dus bewust waar je de focus op wilt leggen. Over het algemeen is dat dus niet op de drogreden maar wil je terug naar de inhoud die van belang is. Hierin kan je natuurlijk ook leren van anderen: in dit filmpje zie je hoe een persoonlijke aanval de overhand krijgt in het gesprek en in dit filmpje zie je hoe je er effectiever mee om kunt gaan!
Veel plezier en succes!