Wie zoet is, krijgt lekkers

Vorige week kwam een vriend bij ons op bezoek en bracht een chocoladeletter mee als kadootje. “Vast de eerste” zei hij. Inderdaad, mijn eerste letter van het jaar. Sint is natuurlijk al weer in het land en in mijn woonplaats Arnhem hangt de eerste kerstverlichting al een paar weken in de stad. De tijd van het jaar waarin we, volgens onze cultuur en de commercie, wat meer de warmte met en tussen elkaar opzoeken. Typisch zo’n moment om te reflecteren op de afgelopen periode.

De neiging om te reflecteren werd nog versterkt doordat ik vorige week mijn beoordelingsgesprek had. Met het woord beoordelen heb ik eerlijk gezegd een haat/liefde-verhouding. Mijn primaire associatie met beoordelen is dat ik me moet verantwoorden voor wat ik (niet) gedaan heb, en of ik vooral wel gegroeid ben op bepaalde competenties. Aan de andere kant is het toch een mooi moment om bewust stil te staan wat van waarde is geweest. Om van elkaar te horen wat vanuit je functie hebt toegevoegd aan de organisatie.

Het werd een heel prettig gesprek. Volgens de boekjes is een beoordelingsgesprek éénrichtingsverkeer waarin de leidinggevende de medewerker een beoordeling teruggeeft. Dat gebeurde ook wel in mijn gesprek, maar ons gesprek werd echt waardevol doordat we elkaar als heel gelijkwaardig beschouwden (‘jij bent oké, ik ben oké’). Door de beelden over mijn functioneren naast elkaar te leggen en samen hierover te sparren ontstond er een mooie dialoog.

Tijdens het gesprek realiseerde ik me dat de organisatie meer tevreden was dan wat ik zelf vond. Poeh, wat herkenbaar, ik kan nogal streng zijn naar mezelf. En daardoor neem ik de waardering die ik krijg niet altijd echt aan… Confronterend.
Maar doordat we zo vanuit gelijkwaardigheid met elkaar in gesprek waren, lukte het me om deze subtiele schrik te ervaren en het gesprek met elkaar in verbinding voort te zetten. Het lukt mij nu om echt te luisteren naar wat van waarde is, en ook echt te horen waar ik nog wat in te ontwikkelen heb.

Het heeft me de afgelopen weken tot denken gezet over waarderen. De kracht van waarderen is dat het aanzet tot denken, je persoonlijke kracht gezien wordt, het inspiratie aanwakkert, en je helpt te binden voor een bepaalde taak waardoor je (langer) voor een organisatie/project blijft werken. Waarbij het volgens mij van belang is dat waardering vanuit verbinding en gelijkwaardigheid komt. Én voor de goede orde: wat mij betreft werkt waarderen alleen als er ook negatieve feedback gegeven en ontvangen wordt.

Een paar vragen die ik met je deel, om ook eens naar jezelf en/of je collega’s te kijken:

Wat waardeer ik bij mezelf?
Wat waardeer ik bij anderen?
Wat waardeer ik aan deze persoon of aan deze situatie? Wat zou ik hiervan kunnen leren om zelf te groeien?’
Wat is de waarde van waardering? Wat merk je dat het bijvoorbeeld doet in de relatie?
Hoe ontvang je waardering vanuit je omgeving? Sta je daar open voor? Ben je impliciet/expliciet daar naar op zoek? Kun je waardering echt ontvangen of wuif je die weg?
En als je die wegwuift (dus niet ontvangt), wat is de waarde daarvan? Welke onderliggende behoefte wordt er getriggerd?
Waarom werken mijn collega’s voor me?
Wat brengt waarderen ten aanzien van samenwerken?

En tenslotte: Wie heeft er volgens jou dit jaar recht op iets lekkers? Ik laat het zelf maar bij één chocoladeletter dit jaar. Waardering is goed, maar extra calorieën minder: ik waardeer mezelf beter wanneer ik niet te veel chocoletters eet. Of ben ik nu te streng…?